کولونوسکوپی معاینه و بررسی روده و کولون و انجام اقدامات تشخیصی و درمانی با دستگاه کولونوسکوپ است.
نحوه انجام کولونوسکوپی
کولونوسکوپی توسط پزشک متخصص انجام می‌شود و حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه به طول می‌انجامد. در این روش با تزریق وریدی دارو فرد احساس آرامش و بی‌حالی می‌کند. فرد به سمت چپ خود بر روی تخت دراز می‌کشد. در کولونوسکوپی پزشک از کولونوسکوپ که ابزاری لوله شکل و انعطاف پذیر به قطر حدود ۰.۵ اینچ است استفاده می‌کند تا تصاویر پوشش داخلی روده را به بیرون انتقال دهد تا پزشک بتواند موارد غیرعادی را معاینه کند. کولونوسکوپ از طریق مقعد وارد بدن می‌شود و تا انتهای روده بزرگ پیشروی می‌کند.
این اسکوپ قابلیت خم شدن دارد و پزشک می‌تواند آن را از پیچ و خم‌های روده عبور دهد. در برخی موارد ممکن است فرد نیاز به تغییر موقعیت داشته باشد تا به پزشک در حرکت دادن اسکوپ کمک کند. اسکوپ همچنین با دمیدن هوا به داخل روده به بزرگ شدن روده منجر می‌شود که به پزشک به داشتن دید شفاف کمک می‌کند.
در حین انجام کولونوسکوپی ممکن است فرد احساس گرفتگی خفیف کند که با تنفس عمیق می‌توان تا حدودی این مشکل را حل کرد. در پایان کار کولونوسکوپ به‌آرامی به بیرون کشیده می‌شود و در عین حال پوشش روده با دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در حین انجام کولونوسکوپی در صورتی که پزشک قسمتی غیرعادی مشاهده کند می‌تواند قسمت کوچکی از بافت را به‌منظور بررسی بردارد (بیوپسی یا نمونه برداری). همچنین با این روش می‌توان تومورهای غیرعادی یا پولیپ را تشخیص داد و حذف کرد. در بیشتر موارد کولونوسکوپی تشخیص دقیق و درمان را بدون نیاز به عمل جراحی سنگین امکان پذیر می‌کند.
کارهای لازم قبل از کولونوسکوپی
قبل از کولونوسکوپی در صورت داشتن هر کدام از شرایط زیر حتماً به پزشک در مورد آن اطلاع دهید:
- بارداری
- مشکلات ریوی
- مشکلات قلبی
- آلرژِی و حساسیت نسبت به هر دارویی
- ابتلا به دیابت و یا مصرف داروهای تأثیر گذار بر لخته شدن خون، ممکن است نیاز اصلاح و تنظیم این داروها قبل از انجام کولونوسکوپی باشد.
تحت هیچ شرایطی مصرف دارویی را بدون مشورت با پزشک متوقف نکنید.
فرد در صورت داشتن شرایط زیر ممکن است نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از کولونوسکوپی داشته باشد:
- فرد دریچه قلب مصنوعی داشته باشید
- افرادی که از قبل نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک قبل از عمل جراحی یا دندانپزشکی داشته‌اند
آمادگی قبل از کولونوسکوپی
قبل از کولونوسکوپی ممکن است نیاز به برخی محدودیت‌ها در رژیم غذایی باشد که بر اساس نظر پزشک این محدودیت‌ها متفاوت خواهند بود. توقف یا کاهش مصرف غذاهای جامد از چند روز قبل از انجام کولونوسکوپی یکی از این محدودیت‌هاست. همچنین ممکن است نیاز به مصرف قرص‌های خوراکی ضد یبوست باشد. در کنار تغییرات در رژِم غذایی، روده فرد باید به‌منظور انجام موفقیت آمیز کولونوسکوپی پاک و تمیز شده باشد. قبل از انجام کولونوسکوپی فرد تنقیه یا اماله دریافت کند چرا که مقعد و قسمت تحتانی روده باید خالی باشند تا دیواره‌های روده قابل مشاهده باشند. فرد باید اماله را برای حداقل ۵ دقیقه نگه دارد و سپس آن را رها کند.
بعد از کولونوسکوپی
- فرد باید حدود ۳۰ دقیقه در اتاق ریکاوری بماند و شرایط وی تحت نظر باشد
- فرد ممکن است احساس گرفتگی و باد شکم داشته باشد که به‌سرعت این مشکل حل می‌شود
- فرد می‌تواند رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرد
باید از دستورالعمل‌های پزشک با دقت پیروی کرد. در صورت انجام بیوپسی یا برداشتن تومور و پولیپ باید از مصرف برخی داروهای خاص مانند رقیق کننده‌های خون به‌صورت موقت خودداری کرد.
عوارض بعد از کولونوسکوپی
خونریزی و سوراخ شدن روده کوچک، از عوارض احتمالی کولونوسکوپی است. در صورت داشتن هر کدام از موارد زیر در اسرع وقت به پزشک اطلاع دهید:
- خونریزی بیش از حد یا طولانی مدت مقعد
- درد شدید در شکم، تب و لرز
