ویروس تب زرد در بیست و هفت کشور در آفریقا توسط سازمان جهانی اپیدمی در لیست بیماری های ویروسی پرخطر طبقه‌بندی شده است. از ۱ ژانویه ۲۰۲۱ تا ۲۶ اوت ۲۰۲۲، در مجموع ۱۲ کشور منطقه، ۱۸۴ مورد تایید شده و ۲۷۴ مورد مشکوک، از جمله ۲۱ مورد مرگ و میر را گزارش کرده اند که نشان دهنده انتقال مداوم ویروس می باشد.مسافران آلوده از مناطقی که تب زرد در آن رخ می دهد می توانند موارد ابتلا به تب زرد را به کشورهایی که عاری از تب زرد هستند انتقال بدهند .
اپیدمیولوژی تب زرد
تب زرد یک اپیدمی قابل پیشگیری است که توسط پشه منتقل می شود و از طریق نیش پشه های آلوده به انسان منتقل می شود. تب زرد توسط یک آربوویروس (ویروسی که توسط ناقلانی مانند پشه ها، کنه ها یا سایر بندپایان منتقل می شود) ایجاد می شود.
دوره کمون بین ۳ تا ۶ روز است.بسیاری از افراد علائمی را تجربه نمی کنند، اما زمانی که بروز می کنند شایع ترین آنها تب، درد عضلانی همراه با کمردرد، سردرد، از دست دادن اشتها و حالت تهوع یا استفراغ است. در بیشتر موارد، علائم پس از ۳ تا ۴ روز از بین می روند. بخش کوچکی از موارد با عفونت سیستمیک که بر کبد و کلیه ها تأثیر می گذارد به مرحله سمی می روند. این افراد ممکن است علائم شدیدتری مانند تب شدید، درد شکم همراه با استفراغ، زردی و ادرار تیره ناشی از نارسایی حاد کبد و کلیه داشته باشند. خونریزی می تواند از دهان، بینی، چشم ها یا معده رخ دهد. در نیمی از موارد با علائم شدید، مرگ می تواند در عرض ۷ تا ۱۰ روز رخ دهد
ویروس تب زرد سه چرخه انتقال دارد:
چرخه جنگل (Sylvatic) شامل انتقال ویروس بین پستانداران غیر انسانی که در آن میمون‌ها، که مخزن اصلی تب زرد هستند، توسط پشه‌های وحشی گزیده می‌شوند که ویروس را به سایر میمون‌ها و گاه به انسان که در حال بازدید یا کار در جنگل هستند منتقل می‌کنند.
دومی در آفریقا، یک چرخه میانی (ساوانا) وجود دارد که شامل انتقال ویروس از پشه ها به انسان هایی است که در مناطق مرزی جنگل کار می کنند. در این چرخه، ویروس می تواند از میمون به انسان یا از انسان به انسان از طریق پشه منتقل شود. این شایع ترین نوع شیوع در آفریقا است.
سومین مورد تب زرد،شهری است که اپیدمی های بزرگ زمانی رخ می دهد که افراد آلوده ویروس را به مناطق پرجمعیت با تراکم پشه های بالا وارد می کنند و افراد مصونیت کمی دارند. در این شرایط پشه های آلوده ویروس را از فردی به فرد دیگر منتقل می کنند. این ویروس معمولاً توسط یک انسان ویرمی که در جنگل یا ساوانا آلوده شده است به محیط شهری منتقل می شود.
چگونه درمان می شود؟
عفونت تب زرد می تواند باعث بیماری جدی شود و در موارد شدید می تواند کشنده باشد.در حال حاضر هیچ داروی ضد ویروسی خاصی برای تب زرد وجود ندارد اما مراقبت های ویژه برای درمان کم آبی بدن، تب و نارسایی کبد و کلیه نتایج را بهبود می بخشد.عفونت های باکتریایی مرتبط را می توان با آنتی بیوتیک ها درمان کرد.
از مصرف برخی داروها مانند آسپرین یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن یا ناپروکسن خودداری کنید،چون ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد.
چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص تب زرد به خصوص در مراحل اولیه دشوار است.موارد شدیدتر را می توان با مالاریا، لپتوسپیروز، هپاتیت ویروسی ،سایر تب های خونریزی دهنده مانند تب خونریزی دهنده دنگی و مسمومیت اشتباه گرفت. آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) در خون و ادرار گاهی اوقات می تواند ویروس را در مراحل اولیه بیماری تشخیص دهد. در مراحل بعدی، آزمایش برای شناسایی آنتی بادی ها (IgM) مورد نیاز است.دانستن اینکه قبلا شخص مبتلا واکسن تب زرد را دریافت کرده است مهم است،زیرا آنتی بادی های IgM در برابر ویروس واکسن تب زرد می توانند چندین سال پس از واکسیناسیون باقی بمانند.
چگونه می توان از آن جلوگیری کرد؟
واکسیناسیون تنها مهم ترین اقدام برای پیشگیری از تب زرد است. پیشگیری از شیوع بیماری تنها در صورتی امکان پذیر است که اکثریت جمعیت واکسینه شوند.یک دوز واحد از واکسن تب زرد برای ایجاد مصونیت پایدار و محافظت مادام العمر در برابر بیماری تب زرد کافی است. دوز تقویت کننده واکسن مورد نیاز نیست.کنترل پشه همچنین می تواند به جلوگیری از تب زرد کمک کند.کنترل پشه شامل از بین بردن مکان‌هایی است که پشه‌ها می‌توانند در آن رشد کنند و پشه‌ها و لاروهای بالغ را با استفاده از حشره‌کش‌ها از بین برود.افزایش تماس بین انسان و پشه های آلوده، به ویژه در مناطق شهری که مردم برای تب زرد واکسینه نشده اند، می تواند همه گیری ایجاد کند.
آیا واکسن موثر و بی خطر است؟
واکسیناسیون تنها،مهم ترین اقدام برای پیشگیری از تب زرد است. این واکسن برای چندین دهه مورد استفاده قرار گرفته است و ایمن و مقرون به صرفه است و ایمنی موثری در برابر تب زرد در عرض ۱۰ روز برای بیش از ۹۰ درصد از افراد واکسینه شده و در عرض ۳۰ روز برای ۹۹ درصد از افراد واکسینه شده ایجاد می کند. یک دوز واحد محافظت مادام العمر را فراهم می کند.عوارض جانبی واکسن تب زرد عموماً خفیف است و ممکن است شامل سردرد، درد عضلانی و تب های با درجه پایین باشد.گزارش های نادری از عوارض جانبی جدی گزارش شده است
چه کسانی باید واکسینه شوند؟
در کشورهایی که تب زرد رخ می دهد،WHO قویاً واکسیناسیون روتین را برای افراد بالای ۹ ماه توصیه می کند. در طول یک بیماری همه گیر، زمانی که یک کمپین واکسیناسیون انبوه در جریان است، واکسن به همه افراد بالای ۶ ماه (زمانی که خطر بیماری بیشتر از یک رویداد نامطلوب ناشی از واکسن باشد) داده می شود.سازمان بهداشت جهانی واکسیناسیون را برای همه مسافرانی که از مناطقی که خطر ابتلا به تب زرد در آنها وجود دارد توصیه می‌کند. مسافرانی که دلایل پزشکی برای عدم واکسینه شدن دارند، باید این دلایل را توسط مقامات مربوطه تایید کنند.بسیاری از کشورها قبل از صدور ویزا نیاز به واکسیناسیون علیه تب زرد دارند، به خصوص اگر مسافران از کشوری آمده باشند یا از کشوری دیدن کرده باشند که تب زرد در آن رخ می دهد.
چه کسانی نباید واکسینه شوند؟
برخی از افراد نباید به طور معمول واکسینه شوند، از جمله: نوزادان کمتر از ۹ ماه (یا کمتر از ۶ ماه در طول شیوع، که در آن خطر بیماری بیشتر از یک عارضه جانبی ناشی از واکسن است)
افراد مبتلا به آلرژی شدید به پروتئین تخم مرغ
زنان باردار (مگر در زمان شیوع)
افراد مبتلا به نقص ایمنی شدید
آیا بلافاصله پس از واکسیناسیون از تب زرد در امان هستم؟
به طور کلی، ۱۰ تا ۱۴ روز از تاریخ واکسیناسیون طول می کشد تا فرد نسبت به ویروس تب زرد مصونیت پیدا کند. اقدامات حفاظت فردی اضافی از پشه ها در این دوره ۱۰-۱۴ روزه در مناطق بومی تب زرد بسیار مهم است.گواهی واکسیناسیون تب زرد از ۱۰ روز پس از تزریق واکسن برای گیرندگان معتبر است.
آیا ریشه کنی تب زرد امکان پذیر است؟ ریشه کن کردن تب زرد امکان پذیر نیست زیرا ما قادر به کنترل ویروس در میزبان های حیوانی طبیعی نیستیم.
خدمات درمان در منزل بیمارستان ابن سینا
دسترسی شبانه روزی به خدمات درمانی، پزشکی و پرستاری بی شک یکی از نیازهای مبرم هر خانواده است. عدم دسترسی به مطب پزشکان در هر ساعات شبانه روز ، معضلات ترافیک شهری و یا عدم امکان جابجایی بیماران سالمند، نیاز به استفاده از خدمات شبانه روزی پزشکی را دارا می باشد.
بیمارستان ابن سینا امروزه با وجود پزشکان حاذق،پرستاران زبده و کارکنان دلسوز،شرایطی را فراهم نموده تا بهترین، سریع‌ترین، مطمئن‌ترین خدمات گروه پزشکی-پرستاری در زمینه های ویزیت پزشک در منزل، گفتار درمان، آزمایشگاه، کاردرمان، فزیوتراپی ،خدمات پرستاری و مراقبت درمانی ۲۴ ساعته در منزل شمارا ارائه کند.برای اخذ خدمت کافیست با شماره های ۰۹۳۹۷۷۸۳۳۶۲ _۴۷۹۰۰ – ۰۲۱ تماس حاصل نمایید.
منابع:
https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/yellow-fever
