سرخک یا سرخجه یک عفونت ویروسی است که از دستگاه تنفسی شروع می شود. علیرغم در دسترس بودن واکسن ایمن و موثر، هنوز هم یکی از علل مهم مرگ و میر در سراسر جهان است.

سرخکان چیست؟

سرخک در اثر عفونت با ویروسی از خانواده پارامیکسوویروس ایجاد می شود. ویروس ها میکروب های انگلی کوچکی هستند. هنگامی که شما آلوده شدید، ویروس به سلول های میزبان حمله می کند و از اجزای سلولی برای تکمیل چرخه زندگی خود استفاده می کند. ویروس سرخک ابتدا مجاری تنفسی را آلوده می کند.در نهایت از طریق جریان خون به سایر قسمت های بدن سرایت می کند.

علائم و نشانه ها

اولین علامت سرخک معمولاً تب بالا است که حدود ۱۰ تا ۱۲ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس شروع می شود و ۴ تا ۷ روز طول می کشد.

آبریزش بینی، سرفه، قرمزی و آبریزش چشم ها و لکه های کوچک سفید داخل گونه ها می توانند در مرحله اولیه ایجاد شوند. بعد از چند روز، بثورات معمولاً روی صورت و بالای گردن ظاهر می شود. در طی حدود ۳ روز، بثورات گسترش می یابد و در نهایت به دست ها و پاها می رسد. بثورات به مدت ۵ تا ۶ روز باقی می ماند و سپس محو می شود. به طور متوسط، بثورات ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس (در محدوده ۷ تا ۱۸ روز) رخ می دهد.

روش انتقال:

این ویروس از طریق تماس مستقیم با قطرات عفونی یا از طریق هوا در هنگام تنفس، سرفه یا عطسه فرد آلوده منتقل می شود. ویروس سرخک می تواند تا دو ساعت پس از خروج فرد مبتلا از منطقه، در هوا عفونی باقی بماند.

آیا سرخک مسری است؟

سرخک یکی از مسری ترین بیماری های عفونی است.این بدان معنی است که عفونت می تواند به راحتی از فردی به فرد دیگر سرایت کند.مستعدی که در معرض ویروس سرخک قرار دارد، ۹۰ درصد احتمال دارد که مبتلا شود. علاوه بر این، یک فرد آلوده می تواند ویروس را به هر جایی بین ۹ تا ۱۸ فرد مستعد گسترش دهد.فرد مبتلا به سرخک می تواند ویروس را قبل از اینکه بداند به آن مبتلا شده است به دیگران منتقل کند. یک فرد آلوده به مدت چهار روز قبل از ظاهر شدن بثورات مسری است. پس از ظاهر شدن بثورات، آنها همچنان تا چهار روز دیگر مسری هستند.

آیا سرخک در هوا منتقل می شود؟

سرخک می تواند از طریق هوا از طریق قطرات تنفسی و ذرات ریز آئروسل پخش شود. یک فرد مبتلا می تواند هنگام سرفه یا عطسه ویروس را در هوا منتشر کند.این ذرات تنفسی می توانند روی اشیا و سطوح نیز بنشینند. اگر با یک شیء آلوده مانند دستگیره در تماس بگیرید و سپس صورت، بینی یا دهان خود را لمس کنید، می توانید آلوده شوید در واقع، می تواند تا دو ساعت در هوا یا روی سطوح عفونی بماند.

چه کسی در معرض خطر است

• کودکان خردسال واکسینه نشده در معرض بالاترین خطر ابتلا به سرخک و عوارض آن از جمله مرگ هستند.
• هر فرد غیر ایمن (که واکسینه نشده یا واکسینه نشده است اما ایمنی ایجاد نکرده است) می تواند آلوده شود.
• زنان باردار واکسینه نشده،نیز در معرض خطر هستند.

سرخک در بزرگسالان:

اگرچه اغلب با بیماری دوران کودکی همراه است، بزرگسالان نیز ممکن است به سرخک مبتلا شوند.افرادی که واکسینه نشده اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.حداقل یک دوز از واکسن برای بزرگسالان واکسینه نشده توصیه می شود

سرخک در دوران بارداری

زنان باردار که در برابر سرخک مصونیت ندارند باید مراقب باشند که در دوران بارداری خود در معرض قرار نگیرند. ابتلا به سرخک در دوران بارداری می تواند اثرات منفی قابل توجهی بر سلامت مادر و جنین داشته باشد.زنان باردار در معرض افزایش خطر عوارض سرخک مانند ذات الریه هستند. علاوه بر این، ابتلا به سرخک در دوران بارداری می تواند منجر به عوارض بارداری زیر شود:

• سقط جنین
• زایمان زودرس
• وزن کم هنگام تولد
• مرده زایی

سرخک همچنین می تواند از مادر به کودک منتقل شود اگر مادر سرخک نزدیک به تاریخ زایمان داشته باشد. به این بیماری سرخک مادرزادی می گویند. نوزادان مبتلا به سرخک مادرزادی پس از تولد دچار بثورات پوستی می‌شوند یا مدت کوتاهی پس از آن بروز می‌کنند. آنها در معرض افزایش خطر عوارض هستند، که می تواند تهدید کننده زندگی باشد.اگر باردار هستید، نسبت به سرخک مصونیت ندارید و معتقدید که در معرض ابتلا به این بیماری قرار گرفته اید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

پیش آگهی سرخک

سرخک نرخ مرگ و میر پایینی در کودکان و بزرگسالان سالم دارد و اکثر افرادی که به ویروس سرخک مبتلا می شوند به طور کامل بهبود می یابند. خطر عوارض در گروه های زیر بیشتر است:

• افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
• افرادی که کمبود ویتامین A دارند
• افرادی که سوء تغذیه دارند
• بزرگسالان بالای ۲۰ سال
• کودکان زیر ۵ سال
• زنان حامله

تقریباً ۳۰ درصد از افراد مبتلا به سرخک یک یا چند عارضه را تجربه می کنند. سرخک می تواند منجر به عوارض تهدید کننده زندگی، مانند ذات الریه و التهاب مغز (آنسفالیت) شود.

سایر عوارض مرتبط با سرخک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• کوری
• برونشیت
• اسهال شدید
• عفونت گوش
• کروپ(خروسک)
• عوارض بارداری، مانند سقط جنین یا زایمان زودرس
• پانانسفالیت اسکلروزان تحت حاد (SSPE)، یک بیماری دژنراتیو نادر سیستم عصبی است که سال ها پس از عفونت ایجاد می شود.

با این حال بسیار بعید است که بیش از یک بار به سرخک مبتلا شوید. پس از ابتلا به ویروس، بدن شما در برابر عفونت مصونیت پیدا کرده است.با این حال، سرخک و عوارض احتمالی آن از طریق واکسیناسیون قابل پیشگیری است. واکسیناسیون نه تنها از شما و خانواده‌تان محافظت می‌کند، بلکه از انتشار ویروس سرخک در جامعه‌تان و تأثیر بر افرادی که نمی‌توانند واکسینه شوند، جلوگیری می‌کند.

تشخیص و آزمایشات آزمایشگاهی

اگر مشکوک هستید که به سرخک مبتلا شده اید یا در تماس با فرد مبتلا به سرخک بوده اید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. آنها می توانند سرخک را با بررسی بثورات پوستی و بررسی علائم مشخصه بیماری مانند قرمزی،لکه های سفید در دهان، تب، سرفه و گلودرد تأیید کنند.

تایید آزمایشگاهی برای همه موارد سرخک ضروری است. تشخیص آنتی بادی IgM اختصاصی سرخک در سرم و RNA سرخک توسط واکنش زنجیره ای پلیمراز بلادرنگ (RT-PCR) در یک نمونه تنفسی رایج ترین روش برای تایید عفونت سرخک است. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید یک نمونه سرم و یک سواب گلو (یا سواب نازوفارنکس) از بیماران مشکوک به سرخک در اولین تماس با آنها تهیه کنند. نمونه‌های ادرار ممکن است حاوی ویروس باشند و در صورت امکان، جمع‌آوری نمونه‌های تنفسی و ادرار می‌تواند احتمال تشخیص ویروس سرخک را افزایش دهد.

درمان سرخک

هیچ درمان خاصی برای سرخک وجود ندارد. برخلاف عفونت های باکتریایی، عفونت های ویروسی به آنتی بیوتیک ها حساس نیستند.با این حال علائم معمولاً در حدود دو یا سه هفته ناپدید می شوند.پزشک ممکن است موارد زیر را برای کمک به بهبودی توصیه کند:

• استراحت کنید تا سیستم ایمنی خود را تقویت کنید
• یک مرطوب کننده برای تسکین سرفه و گلودرد
• استامینوفن یا ایبوپروفن برای کاهش تب
• مکمل های ویتامین A
• مصرف مایعات فراوان

اگر به سرخک مبتلا هستید:

• از محل کار یا مدرسه و سایر مکان‌های عمومی تا زمانی که مسری نباشید در خانه بمانید. این چهار روز پس از اولین بروز بثورات سرخک است.
• از تماس با افرادی که ممکن است در برابر عفونت آسیب پذیر باشند، مانند نوزادان بسیار جوان برای واکسینه شدن و افراد دارای نقص ایمنی خودداری کنید.
• در صورت ایجاد سرفه یا عطسه، بینی و دهان خود را بپوشانید. تمام دستمال های استفاده شده را به سرعت دور بیندازید. اگر دستمال کاغذی در دسترس ندارید، در قوز آرنج خود عطسه کنید، نه در دست خود.
• حتماً دست‌های خود را مرتب بشویید و سطوح یا اشیایی را که مرتباً لمس می‌کنید ضدعفونی کنید.

روش های پیشگیری

• از تماس با افراد بیمار خودداری کنید
• بهداشت دست را به خوبی رعایت کنید. دستان خود را قبل از غذا خوردن، بعد از استفاده از حمام و قبل از لمس صورت، دهان یا بینی خود بشویید.
• وسایل شخصی را با افرادی که ممکن است بیمار باشند به اشتراک نگذارید. این می تواند شامل مواردی مانند ظروف غذا خوردن، لیوان های نوشیدن و مسواک باشد.

خدمات درمان در منزل،بیمارستان فوق تخصصی ابن سینا

بیمارستان ابن سینا با دارا بودن برترین متخصصان و کادری مجرب و با سابقه در حوزه درمانی و پزشکی بصورت شبانه روزی در خدمت شماست،برای دریافت خدمات درمانی و انجام تمامی خدمات پرستاری،نمونه گیری و انجام امور آزمایشگاهی،بر علاوه خدمات فیزیوتراپی و مراقبت درمانی ۲۴ ساعته در منزل شما،در کوتاه ترین زمان آماده ارائه خدمت می باشد.

برای اخذ خدمت کافیست با شماره های ۰۹۳۹۷۷۸۳۳۶۲ یا ۴۷۹۰۰ – ۰۲۱ تماس حاصل نمایید.

منابع:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/measles

https://www.healthline.com/health/can-you-die-from-measles#measles-myths