- 12 تیر, 1402
- manager
- دیدگاه: 0
- مطالب پزشکی, آزمایشگاه ژنتیک
ویروس پاپیلومای انسانی
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک عفونت ویروسی است که دارای ژنوم از جنس DNA دو رشتهای حلقوی کوچک با ۸ ژن کد کننده پروتئینهای ویروسی و ژنوتیپهای مختلفی است، به طوری که بیش از ۱۱۸ تیپ مختلف از ویروس HPV شناسایی شده که حدود ۴۰ نوع از تیپهای مختلف آن قادر به ایجاد عفونت در لایه مخاطی سیستم تناسلی انسان هستند.
از این میان، ۱۴ تیپ ویروسی به عنوان تیپهای پرخطر هستند که عبارتند از (HPV-16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, and probably high risk: 26, 53, 66, 70, 73, 82) و در ایجاد سرطان دهانه رحم نقش دارند.
انواع کمخطر عبارتند از (HPV-6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 81) که میتوانند سبب ایجاد زگیل در اندام تناسلی و یا اطراف آن در زن و مرد شوند. تشخیص به موقع تیپهای پرخطر ویروس و انجام اقدامات سریع درمانی میتواند از پیشرفت ضایعات ایجاد شده در جهت سرطانی شدن سلولها جلوگیری کند.
آزمایشگاه ژنتیک درمانگاه ابن سینا نو به نو و بر اساس آخرین دست آورد های علم ژنتیک منطبق بر دستورالعملهای WHO (سازمان بهداشت جهانی) با اولویت قرار دادن کیفیت، دقت و سرعت آزمایشها و در هماهنگی کامل با تیم متخصص زنان در کنار تیم مشاوره ژنتیک، یکی از مراکز تخصصی کشور جهت ارائه خدمات در حوزه تشخیص و مشاوره ویروس پاپیلوما (HPV) می باشد.
HPV چیست؟
این ویروس شایعترین عفونت مقاربتی است که از طریق رابطه جنسی انتقال پیدا میکند و پس از ابتلا نواحی مختلف بدن را مانند دست، پاف مقعد و واژن را درگیر میکند. زمانی که این ویروس در قسمت ناحیه تناسلی و مقعدی نفوذ کند و انتشار یابد زگیل تناسلی به وجود خواهد آمد. تمام افرادی که رابطه جنسی دارند جهت تشخیص یا تأیید ابتلا به این ویروس میتوانند بهصورت دورهای آزمایش تشخیص ویروس HPV را انجام دهند .
علائم HPV چیست؟
شایعترین علامت این ویروس ایجاد زگیل در ناحیه تناسلی فرد مبتلا است. زگیلهای تناسلی تودههایی خشن و شبیه گلکلم هستند که روی پوست رشد میکنند و ممکن است هفتهها، ماهها یا حتی سالها پس از آلودهشدن به ویروس HPV ظاهر شوند. زگیل ناشی از ویروس HPV میتواند کوچک یا بزرگ، صاف یا برجسته باشد. زگیلهای تناسلی عموماً در قسمت بیرونی واژن و یا بر روی آلت تناسلی مردانه ظاهر میشوند. علاوه بر این عفونت HPV میتواند منجر به بروز بیماریهای جدیتری مانند انواع خاصی از سرطان شود. سرطان دهانه رحم شایعترین نوع سرطان مرتبط با HPV است. البته به خاطر داشته باشید که مثبت بودن نتیجه آزمایش HPV (حتی اگر وجود یک گونه پرخطر مطرح باشد) به این معنی نیست که شما قطعاً به انواع سرطان مبتلا خواهید شد.
انواع زگیل ناشی از HPV
سیستم ایمنی معمولاً قبل از ایجاد زگیل تناسلی، ویروس HPV را از بین میبرد. بااینحال افراد مبتلا به این ویروس ممکن است زگیلهای زیر را در خود مشاهده کنند:
- زگیل در ناحیه تناسلی زنان و مردان که به صورت تودههای کوچک و شبیه به گلکلم ظاهر میشوند.
- زگیلهای رایج که به شکل یک سری برجستگی خشن روی دست و انگشتان ظاهر میشوند.
- زگیل کف پا که معمولاً در پاشنه پا ایجاد میشوند. زگیل ایجادشده در کف پا ممکن است برای فرد ناراحتکننده باشد.
- زگیلهای مسطح که برجستگی کمی دارند و ممکن است در هر جایی رشد کنند. بهطورکلی زگیلهای مسطح در زنان بیشتر بر روی پا و در مردان بیشتر در ریش ظاهر میشوند. همچنین زگیل مسطح در کودکان بیشتر بر روی صورت ایجاد میشود.
اکثر مردم در نهایت به HPV مبتلا میشوند
تقریباً تمام افرادی که روابط جنسی را تجربه کردهاند، در طول زندگی خود به یک یا چند نوع ویروس HPV آلوده میشوند. اما بسیاری از آنها هرگز متوجه نمیشوند که این ویروس در بدنشان وجود دارد، زیرا علائمی از خود بروز نمیدهد و ممکن است مدتها بدون نشانه در بدن باقی بماند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC) تخمین میزند که ۸۰ درصد از زنان قبل از ۵۰ سالگی به این ویروس مبتلا میشوند. بیشتر اوقات این عفونتها ظرف مدت چند ماه تا چند سال خودبهخود از بین میروند و هیچ عارضه منفی یا طولانیمدتی به جای نمیگذارند. اما در موارد دیگر، HPV میتواند در بدن باقی بماند، باعث ایجاد تغییرات سلولی شود و نهایتاً سرطان دهانه رحم یا مشکلات دیگر را به دنبال داشته باشد.
تأکید میشود که غربالگری HPV خود را به صورت دورهای و مرتب انجام دهید تا در صورت بروز هرگونه علائمی در سریعترین زمان ممکن بتوانید فرایند درمان را آغاز نمایید. در حال حاضر آزمایش ژنتیک مولکولی پیشرفتهترین و اختصاصیترین تستی است که با استفاده از توالیهای اختصاصی برای تشخیص انواع ژنوم HPV به کار میرود. در کل استفاده از روشهای حساس ژنتیک مولکولی در تشخیص ابتلا به پاپیلومای انسانی بسیار مفید بوده و به علاوه با این روشها میتوان انواع گونههای مختلف HPV در افراد بیمار و حتی در افراد به ظاهر سالم را نیز شناسایی و تعیین تیپ (ژنوتایپینگ) نمود.
درباره آزمایش تعیین ژنوتیپ ویروس
جهت انجام آزمایش تعیین ژنوتیپ ویروس، سلولهایی را با خراش دادن گردن رحم تهیه میکنند تا آنها از نظر حضور DNA ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) مورد بررسی قرار گیرند. دقت شود که این آزمایش میتواند همراه با آزمایش پاپ اسمیر انجام شود. به علت پایین بودن حساسیت آزمایش پاپ اسمیر، تعیین ژنوتیپ ویروس به عنوان ابزاری مکمل جهت غربالگری سرطان و یا پیگیری نتایج غیر طبیعی پاپ اسمیر قابل انجام است. آزمایش تعیین ژنوتیپ ویروس HPV یک روش استاندارد و غیر تهاجمی بوده و در عین حال نوع ویروس پاپیلومای انسانی که به آن مبتلا شدهاید، تشخیص داده میشود.
بهطورکلی طبق توصیههای انجمن زنان و مامایی و انجمن سرطان زنان آمریکا، آزمایش تعیین ژنوتیپ ویروس HPV به همراه آزمایش سیتولوژی سرویکس میتواند به عنوان روش غربالگری مناسب استفاده گردد.
آیا آزمایش تعیین ژنوتیپ HPV و آزمایش پاپ اسمیر یکسان هستند؟
این دو تست با هم تفاوت دارند. در تست پاپ اسمیر، ویروس HPV جستجو نمیشود؛ بلکه ناهنجاریهای سلولی دهانه رحم با استفاده از جمع آوری یک نمونه سلولی ارزیابی میشود. در مقابل، در آزمایش تعیین ژنوتیپ HPV ویروس و اجزای آن مستقیماً مدنظر هستند و نوع ژنوتیپ کمخطر یا پرخطر نیز تشخیص داده میشود. ازاینرو، ممکن است تست تعیین ژنوتیپ HPV مثبت باشد، اما تست پاپ اسمیر طبیعی باشد. تغییرات دهانه رحم اغلب ناشی از تأثیر HPV است اما آلوده بودن به HPV همیشه منجر به تست پاپ غیر طبیعی نمیشود.
نتیجه HPV مثبت به چه معناست؟
مثبت بودن تست HPV به این معنی است که شما یک نوع از ویروس HPV (پرخطر یا کم خطر) را دارا هستید که در صورت مثبت بودن نتیجه برای موارد پر خطر شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم میتواند مطرح باشد؛ ولی این بدان معنا نیست که شما در حال حاضر سرطان دهانه رحم دارید؛ اما میتواند یک هشدار باشد.
در صورتی که نتیجه آزمایش بیانگر ژنوتیپ پرخطر باشد ممکن است پزشک از شما بخواهد که یک سال بعد غربالگری مجدد انجام شود که آیا ویروس از بدن حذف شده است یا نه. همچنین در صورت بروز تغییرات احتمالی و علائم ناخواسته، با انجام اقدامات درمانی از پیشروی عفونت جلوگیری شود. در واقع در این مرحله شما باید هشیارتر باشید و به دقت از توصیههای پزشک پیروی کنید.
احتمالاً در این حالت، پزشک از دهانه رحم نمونهگیری کرده و سلولهای جمعآوریشده را برای بررسی نوع تغییرات در زیر میکروسکوپ ارزیابی میکند. گاهی ممکن است با استفاده از کولپوسکوپی، دهانه رحم دقیقتر ارزیابی گردد. بسته به نتایجی که از این آزمایشها به دست میآید ممکن است پزشک تشخیص دهد که مقداری از بافت دهانه رحم برای حذف سلولهای غیر نرمال برداشته شود.
اگر جواب تست HPV منفی باشد
در این حالت شما نیاز به انجام کار دیگری ندارید. البته پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی غربالگری بعدی باید انجام شود.
کاربرد و مزایای آزمایش تعیین ژنوتیپ ویروس HPV
- افزایش حساسیت غربالگری سرطان دهانه رحم با تشخیص ضایعات خطرناک در زنان ۳۰ساله و یا با سیتولوژی طبیعی در زنان مسنتر.
- کاهش نیاز به کولپوسکوپی غیر ضروری و درمان در بیماران با نتیجه سیتولوژیک ASC-US
- تشخیص ژنوتیپ های با خطر بالای سرطان دهانه رحم
- کمک به تشخیص و درمان زنان با نتایج غیر طبیعی پاپ اسمیر