بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) یک بیماری شایع، قابل پیشگیری و قابل درمان است که با علائم تنفسی پایدار و محدودیت جریان هوا مشخص می شود که به دلیل راه های هوایی و یا ناهنجاری های آلوئولی معمولاً در اثر قرار گرفتن در معرض ذرات یا گازهای مضر ایجاد می شود.

COPD به چه معنایی است؟

C: مخفف کلمه chronic است که ماهیت پیشرونده بیماری در طول زمان را نشان می‌دهد. COPD یک بیماری مزمن است که با گذشت زمان بدتر می‌­شود.

O: مخفف Obstructive است که معنای آن این است که ریه‌ها ملتهب شده و مجاری هوا تنگ و در نتیجه تنفس کامل دشوارتر می‌گردد. کیسه ‌های هوایی (آلوئول‌ها) که در آنها اکسیژن جذب جریان خون می‌شود و کربن‌دی‌اکسید از بدن خارج می‌گردد نیز صدمه می‌بینند.
P: این حرف مخفف کلمه Pulmonary با ریشه لاتین است که به معنای”وابسته به ریه­‌ها“ می باشد. لذا نشان‌دهنده قسمتی از دستگاه تنفسی است که درگیر بیماری می‌شود.

D : مخفف Disease به معنای بیماری است.

 

محدودیت مزمن جریان هوا که مشخصه COPD است به دلیل مخلوطی از بیماری راه های هوایی کوچک (مانند برونشیولیت انسدادی) و تخریب پارانشیم (آمفیزم) ایجاد می شود که سهم نسبی آن متفاوت است. از فردی به فرد دیگر.

 التهاب مزمن باعث تغییرات ساختاری، باریک شدن راه‌های هوایی کوچک و تخریب پارانشیم ریه می‌شود. از دست دادن راه‌های هوایی کوچک ممکن است به محدودیت جریان هوا و اختلال عملکرد مخاطی، یکی از ویژگی‌های بارز بیماری، کمک کند.

همپوشانی قابل توجهی بین COPD و سایر اختلالاتی که باعث محدودیت جریان هوا می شوند (مانند آمفیزم، برونشیت مزمن، آسم، برونشکتازی، برونشیولیت) وجود دارد.

 

علائم بیماری انسداد مزمن ریوی

تظاهرات شایع COPD شامل بیمارانی با شکایات اندک، اما سبک زندگی بسیار کم تحرک است. بیماران مبتلا به علائم مزمن تنفسی روزانه (مانند تنگی نفس در هنگام فعالیت، سرفه)؛ و بیماران با تشدید حاد مکرر (مانند خس خس سینه، سرفه، تنگی نفس، خستگی). معاینه فیزیکی قفسه سینه با شدت COPD متفاوت است، اما در بیماری خفیف اغلب طبیعی است.

تشخیص COPD و اسپیرومتری در همه بیمارانی که هرگونه ترکیبی از تنگی نفس، سرفه مزمن یا تولید خلط مزمن را گزارش می‌کنند، انجام شود، به‌ویژه اگر سابقه مواجهه با محرک‌های COPD (مانند دود تنباکو، گرد و غبار شغلی)، سابقه خانوادگی بیماری مزمن ریوی، یا وجود بیماری های همراه دارند.

COPD زمانی تایید می شود که بیمار با علائم سازگار دارای محدودیت برگشت ناپذیر جریان هوا باشد (به عنوان مثال، حجم بازدمی اجباری پس از گشاد کننده برونش در یک ثانیه (FEV1) نسبت ظرفیت حیاتی اجباری (FVC) کمتر از ۰.۷ یا کمتر از حد نرمال است، و هیچ توضیح جایگزینی برای علائم و انسداد جریان هوا وجود ندارد.

به طور کلی، همه بزرگسالان علامت دار با انسداد جریان هوا ثابت در اسپیرومتری باید از نظر کمبود AAT، ترجیحاً با سطح سرمی و ژنوتیپ AAT، به استثنای بیماران مناطق جغرافیایی با شیوع کم بیماری، آزمایش شوند.

تشخیص

در ارزیابی بیماران مبتلا به COPD، رادیوگرافی قفسه سینه معمولاً برای حذف تشخیص های جایگزین، ارزیابی بیماری های همراه یا ارزیابی تغییر در علائمی که نشان دهنده عارضه COPD است، انجام می شود.

توموگرافی کامپیوتری قفسه سینه برای ارزیابی ناهنجاری های مشاهده شده در رادیوگرافی معمولی قفسه سینه، برای حذف برخی از عوارض COPD (مانند بیماری ترومبوآمبولیک، سرطان ریه)، یا زمانی که بیمار برای جراحی کاهش حجم ریه، دریچه های درون برونشیال یا پیوند ریه در نظر گرفته می شود، انجام می شود.

 

راه‌های کاهش ریسک ابتلا به COPD

• ترک سیگار
• داروها، داروهای خوراکی و استنشاقی وجود دارد که برای بیماران مبتلا به COPD تجویز می‌گردند.
• توانبخشی، یک روش کلی برای نگهداری از ریه‌ها است که شامل تغذیه و ورزش درمانی به همراه استفاده از داروهای تجویزی پزشک است.
• سلامت شغلی، بسیاری از شغل ها شما را در معرض مواد شیمیایی خطرناک قرار می ‌دهد که بدون اقدام پیشگیرانه مؤثر می‌تواند اثر مخربی بر روی ریه ‌ها بگذارد. برای پیشگیری از این مخاطرات شغلی نباید از استفاده از ماسک‌های مخصوص، بهبود تهویه فضای کاری، یا پیاده‌سازی روش‌های بهبود ایمنی حین کار و بهبود شرایط کاری غافل شد.
• اکسیژن کمکی
• جراحی، اگر بیمار به وضعیتی برسد که COPD کیفیت زندگی و سلامتی وی را به نحوی قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد، بیمار کاندید عمل جراحی می‌شود. برای این کار هم باید توانایی تحمل عمل جراحی را داشته باشید و سیگار نکشید.

COPD در شرایط خاصی قابل درمان است. به حرف ” C “ توجه کنید که معنای مزمن می‌دهد. اگر نشانه‌ها در مراحل اولیه مورد بررسی و پیگیری جهت درمان قرار گیرند ممکن است بتوان از پیشرفت آنها جلوگیری کرد تا از شکل‌گیری بیماری“D” جلوگیری شود.