Arthro به معنای مفصل و scopy به معنای دیدن است. در واقع یک آرتروسکوپ یک مفصل بین است. پزشک معالج با دیدن داخل مفصل میتواند بسیاری از بیماریهای آنرا تشخیص داده و میتواند اقدام به درمان جراحی بعضی از آنها از طریق ارتروسکوپ کند.
دستگاه آرتروسکوپ چیست و چگونه کار می کند؟
آرتروسکوپ یک میله باریک و کوتاه توخالی است که درون آن یک دوربین کوچک اما دقیق تعبیه شده است. برای اینکه دید دوربین از این هم بیشتر و بهتر بشود، درون این لوله توخالی تعداد زیادی عدسی وجود دارد. به علاوه یک منبع نور نیز همراه با این لوله وجود دارد تا دوربین بتواند آنچه را که در داخل بدن وجود دارد ببیند. این لوله آرتروسکوپ نام دارد که در عمل جراحی Arthroscopy مهمترین نقش را ایفا میکند.
یک طرف آرتروسکوپ از طریق سیمی به یک دستگاه مانیتور وصل میشود تا آنچه را که دوربین درون آرتروسکوپ میگیرد بر روی مانیتور نمایش دهد. آرتروسکوپ به درون بدن بیمار وارد میشود و به وسیله دوربینی که دارد تصویر مفاصل و بافتها را بر روی مانیتور منعکس میکند تا پزشک بتواند به آنچه درون بدن بیمار میگذرد پی ببرد.
مزایایی آرتروسکوپی
گرچه توجه به آرتروسکوپی از جانب مردم بیشتر به علت استفاده از آن در درمان ورزشکاران معروف بدست آمد، ولی درمان با آرتروسکوپ در بعضی بیماری ها میتواند موجب ساده شدن عمل جراحی، درد کمتر بیمار بعد از جراحی و دوران نقاهت کوتاهتر میشود. بیمار معمولا همان روز یا روز بعد از جراحی میتواند از بیمارستان مرخص شود. خیلی از اوقات بیمار میتوان بعد از چند روز به سر کارش برگردد.
عوارض آرتروسکوپی
میزان عوارض بعد از جراحی آرتروسکوپی بسیار کم است. اگر هم عوارضی بروز کنند، معمولاً جزئی هستند و به راحتی درمان می شوند. مشکلات احتمالی بعد از عمل با آرتروسکوپی شامل موارد زیر است:
- عفونت
- لخته شدن خون
- سفتی
- تجمع خون
در چه مواردی میتوان از جراحی لیزری یا آرتروسکوپی استفاده کرد؟
- پارگیهای مینیسک که با آرتروسکوپی، در صورت پارگی حاد و خطی بودن پارگی، میتوان آن را ترمیم نمود، وگرنه تنها به تراشیدن قسمت معیوب اکتفا میگردد و بقیه مینیسک، جهت حفاظت از بافت غضروفی دست نخورده باقی میماند.
- آرتروسکوپی تشخیصی که در آن آسیبهای زانو بررسی و تشخیص داده میشوند.
- خارج کردن قطعات آزاد مفصلی یا لوزبادی، که با استفاده از آرتروسکوپ، لوز بادی یا قطعات آزاد را میتوان به راحتی خارج نمود.
- بازسازی و جایگزین کردن و محکم کرد قطعه غضروفی، تراشیدن ضایعات غضروفی که در آرتروسکوپی میتوان بسیاری از مشکلات غضروفی را درمان نمود.
- بازسازی رباطهای پاره شده که با آرتروسکوپی، میتوان به بازسازی رباطهای صلیبی قدامی (ACL) و رباط صلیبی خلفی (PCL) اقدام نمود.
- کمک به جا اندازی در شکستگیهای داخل مفصلی که در بعضی از شکستگیهای کمتر پیچیده، میتوان با استفاده از آرتروسکوپ جا اندازی قطعات را مشاهده کرد و از باز کردن کپسول مفصلی خودداری نمود.
- شستشوی زانو پس از عفونتهای مفصلی که به وسیله آرتروسکوپی میتوان زانو را به طور موثر شستشو داد و از عفونت عاری ساخت.
- نمونه برداری و خارج سازی بعضی از تومورهای داخل مفصل زانو
نحوه آماده شدن برای آرتروسکوپی
نکات دقیق برای آماده شدن به مفصلی که جراح قصد معاینه یا ترمیم آن را دارد بستگی خواهد داشت.
- قبل از عمل غذا نخورید. بسته به نوع بیهوشی پزشک از شما می خواهد هشت ساعت قبل از عمل از خوردن غذاهای جامد خودداری کنید.
- از مصرف برخی داروها خودداری کنید. شاید پزشک از شما بخواهد از مصرف داروها یا مکمل های غذایی که خطر خونریزی را افزایش می دهند خودداری کنید.
- یک راننده همراه داشته باشید. پس از انجام این عمل برای رفتن به خانه اجازه ندارید خودتان رانندگی کنید بنابراین مطمئن شوید شخصی شما را همراهی خواهد کرد.
- اگر تنها زندگی می کنید از کسی بخواهید بعد از عمل به شما سر بزند و یا در حالت ایده آل بقیه روز را همراه شما بماند.
- لباس گشاد انتخاب کنید. از لباس های گشاد و راحت استفاده کنید. بعنوان مثال اگر آرتروسکوپی زانو انجام می دهید شلوارک ورزشی گشاد بپوشید.
- در این صورت پس از عمل می توانید به راحتی لباس خود را عوض کنید.
مراحل انجام آرتروسکوپی
معمولا درمان آرتروسکوپی بصورت یک جراحی سرپایی است به این منظور که بیمار مدت کوتاهی معمولا چند ساعت قبل از جراحی در بیمارستان بستری شده و بعد از آرتروسکوپی میتواند در همان روز از بیمارستان مرخص شود.
مانند هر عمل جراحی دیگر بیمار باید به توسط متخصص بیهوشی تحت بیهوشی عمومی یا بیحس کمری یا بندرت بیحسی محلی قرار بگیرد.
کل آرتروسکوپی ممکن است چیزی حدود نیم تا یک ساعت وقت ببرد.
اگر در حین عمل بطور کامل بیهوش نشده باشید شما هم میتوانید از طریق مانیتور شاهد آرتروسکوپی باشید. در انتهای جراحی، وسایل خارج شده و شکاف های پوستی بخیه شده و پانسمان میشوند.
ریکاوری بعد از عمل جراحی
- به احتمال بعد از عمل درد کمی در مفصل داشته باشید. پزشک داروهای ضد درد را تجویز می کند و شاید آسپرین یا داروهای دیگری برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویز کند.
- جراحی آرتروسکوپی معمولاً منجر به درد مفاصل و سفتی کمتر از جراحی باز می شود. بهبودی نیز به طور کلی زمان کمتری را می گیرد.
- شاید هنگام بهبودی به عصا، آتل یا یک قلاب برای پشتیبانی نیاز داشته باشید.
- در حالی که زخم ها بهبود می یابد، باید محدوده را تا حد ممکن خشک نگه داشت. این بدان معنی است که هنگام دوش گرفتن آنها را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید.
- زخم های سوراخ کوچکی را خواهید دید که ابزارهای آرتروسکوپی وارد بدن می شوند.
- روز بعد از عمل، محتمل است بتوانید باند های جراحی را برداشته و آن ها را با نوارهای کوچک جایگزین کنید تا برش ها را بپوشانید. پزشک بخیه های غیرقابل جذب را بعد از یک یا ۲ هفته از بین می برد.
- توانبخشی یا تمرین های خاص می تواند به سرعت بهبود بیمار کمک کند. پزشک به بیمار خواهد گفت که کدام یک از آنها بی خطر است.
- پزشک به بیمار می گوید هنگام رفتن به خانه از چه فعالیتهایی جلوگیری کند. اغلب می توان در طی چند روز بعد از عمل به محل کار یا مدرسه برگشت. بهبودی کامل مفصل به طور معمول چند هفته طول می کشد. بازگشت به حالت عادی امکان دارد چندین ماه طول بکشد.
روند بهبود بعد از عمل آرتروسکوپی چگونه است؟
ممکن است در زمان بهبودی به عصا، اسپلینت یا اسلینگ برای پشتیبانی نیاز داشته باشید.
ممکن است بعد از عمل درد کمی در مفصل داشته باشید. پزشک ممکن است داروهای ضد درد را تجویز کند؛ همچنین ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون آسپرین یا داروهای دیگری تجویز کند.
جراحی آرتروسکوپی نسبت به جراحی باز معمولاً درد و سفتی مفصل کمتری در پی دارد. به طور کلی زمان بهبودی نیز کمتر است.
شما زخم های کوچکی خواهید داشت که مربوط به محل ورود ابزارهای آرتروسکوپی به بدن شماست. ممکن است روز بعد از عمل بتوانید باند های جراحی را برداشته و آنها را با نوارهای کوچک برای پوشاندن برش ها جایگزین کنید. پزشک بخیه های غیر قابل حل را بعد از گذشت یک یا ۲ هفته خواهد کشید.
همرمان با بهبودی زخم ها باید تا حد ممکن آن ها را خشک نگه دارید. این بدان معنی است که هنگام دوش گرفتن آنها را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید.
بازگشت به محیط کار
به طور کلی روند بهبود پس از عمل آرتروسکوپی کوتاه است و شما میتوانید چند روز بعد به محل کارتان برگردید و حداکثر تا دو ماه بعد فعالیتهای عادیتان را از سر بگیرد.