خونریزی دستگاه گوارش از علائم اختلال در دستگاه گوارش است. خون اغلب در مدفوع و استفراغ مشاهده می‌شود اما همیشه نمایان نیست، گرچه در برخی موارد ممکن است منجر به این شود که مدفوع سیاه و قیر آلود شود. میزان خونریزی از خفیف تا شدید متغیر است و ممکن است زندگی فرد را تهدید کند.

در صورت نیاز از تکنولوژی تصویربرداری پیچیده برای تشخیص علت خونریزی استفاده می‌شود. نوع درمان نیز به منبع خونریزی بستگی دارد.

علائم خونریزی دستگاه گوارش

علائم و نشانه‌های خونریزی دستگاه گوارش می‌تواند آشکار یا مخفی باشد. این علائم و نشانه‌ها به موقعیت خونریزی که می‌تواند هر مکانی از دستگاه گوارش باشد، از ابتدا لوله‌ی گوارشی تا مقعد و همین‌طور به میزان خونریزی بستگی دارد.

خونریزی آشکار ممکن است به اشکال زیر نمایان شود:

• استفراغ خون که ممکن است قرمز و یا قهوه‌ای تیره باشد و Coffee ground
• مدفوع مشکی و قیر مانند
• خونریزی رکتال، معمولاً داخل مدفوع یا به‌صورت رگه خونی کنار مدفوع

خونریزی مخفی می‌تواند دارای شرایط زیر باشد:

• سبکی سر
• مشکل در تنفس
• از حال رفتن
• درد در قفسه سینه
• درد شکمی

علائم شوک

اگر خونریزی ناگهان شروع می‌شود و به‌سرعت رشد کند ممکن است فرد وارد شوک شود. علائم و نشانه‌های شوک موارد زیر هستند:

• کاهش فشار خون
• ادرار نکردن و یا ادرار در مقادیر کم و بِه شکل نا مکرر
• ضربان سریع
• ناهشیاری

زمان مراجعه به پزشک

اگر فرد دارای علائم شوک بود باید در اسرع وقت با اورژانس تماس گرفته شود. اگر دچار استفراغ خونی بودید و یا مدفوع سیاه و قیر آلود داشتید، به‌سرعت دنبال اقدامات پزشکی باشید.

علل خونریزی گوارشی

خونریزی گوارشی می‌تواند در قسمت فوقانی یا تحتانی دستگاه گوارش رخ دهد و می‌تواند علل مختلفی داشته باشد.

علل خونریزی گوارشی فوقانی

• زخم معده. رایج‌ترین علت خونریزی گوارشی فوقانی. زخم معده زخم‌هایی هستند که در پوشش معده و قسمت فوقانی روده کوچک ایجاد می‌شوند. افزایش اسید معده که ناشی از باکتری یا داروهای التهابی است به پوشش معده آسیب می‌زند و به شکل گیری زخم‌ها منجر می‌شود.
• پارگی در پوشش لوله‌ای که گلو را به معده متصل می‌کند (مری). شناخته شده به‌عنوان سندروم مالوری ویس، این بیماری می‌تواند خونریزی زیادی ایجاد کند. این عارضه در افرادی که بیش از حد معمول الکل مصرف می‌کنند رایج است.
• عروق غیرعادی و بزرگ شده در مری (واریس مری). این عارضه اغلب در افراد مبتلا به بیماری‌های جدی کبد رخ می‌دهد.
• ازوفاژیت. این التهاب مری بر اثر بیماری رفلکس معده (GERD) ایجاد می‌شود.

علل خونریزی گوارشی تحتانی

• بیماری دیورتیکولار. این بیماری شامل رشد کیسه‌های کوچک و برآمده در دستگاه گوارش است (دیورتیکولوز). اگر یک یا چند عدد از این کیسه‌ها ملتهب یا عفونی شوند به آن دیورتیکولیت می‌گویند.
• بیماری التهابی روده (IBD). این بیماری شامل کولیت اولسراتیو که باعث التهاب و زخم در روده و رکتوم می‌شود و بیماری کرون و التهاب در پوشش داخلی دستگاه گوارش است.
• تومور. تومورهای بدخیم یا خوش‌خیم مری، معده، روده یا رکتوم می‌توانند پوشش داخلی دستگاه گوارش را ضعیف کنند و منجر به خونریزی شوند.
• پولیپ روده. توده‌های کوچک سلول که بر روی لایه داخلی روده بزرگ شکل می‌گیرد و می‌توانند خونریزی ایجاد کنند. بیشتر آنها بی‌ضرر هستند، اما برخی ممکن است سرطانی باشند یا در صورت عدم درمان ممکن است سرطانی شوند.
• بواسیر. وجود رگ‌های متورم در مقعد یا رکتوم تحتانی فرد، مشابه رگ‌های واریسی.
• شکاف مقعد. این بیماری شامل شکاف‌های کوچک در پوشش داخلی مقعد است.
• پروکتیت. التهاب پوشش داخلی رکتوم که می‌تواند به خونریزی منجر شود.

عوارض و پیامدها

خونریزی گوارشی می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• شوکه شدن
• کم خونی
• مرگ

پیشگیری از خونریزی دستگاه گوارش

برای کمک به پیشگیری خونریزی گوارشی:

• استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی را محدود کنید.
• استفاده از الکل را محدود کنید.
• اگر سیگار می‌کشید، ترک کنید.
• اگر به GERD مبتلا هستید، دستورالعمل پزشک خود برای درمان را دنبال کنید.

کلینیک فوق تخصصی گوارش بیمارستان ابن سینا

بیمارستان ابن سینا با برخورداری از پزشکان مجرب و متعهد آماده ارائه خدمات به مراجعین گرامی است. بخش اسکوپی بیمارستان با ارائه خدماتی از قبیل آندوسکوپی، کولونوسکوپی، آندوسونوگرافی، سونوگرافی اندورکتال و … همه روزه پذیرای شما عزیزان است. جهت نوبت دهی می‌توانید با شماره ۴۷۹۰۰ – ۰۲۱ و یا ۴۷۹۰۱۱۱۷ بخش اسکوپی تماس حاصل نمایید.