صدمه با ساختمان سلولی کبد در اثر التهاب مزمن و تغییرات نکروتیک موجب فیبروز بافت کبدی می شود که نتیجه آن سیروز کبد یا فیبروزی شدن بافت کبدی است.
در سیروز کبد تغییرات ندولار کبد رخ می دهد. ممکن است مجاری صفراوی و عروق خونی داخل کبد در اثر تغییرات ندولار یا فیبروزی و یا هر دو دچار انسداد شوند. این تغییرات موجب بزرگی کبد و تغییر قوام کبد می شوند. فشار ورید پورت نیز افزایش می یابد. افزایش فشار موجب افزایش مقاومت در مقابل جریان خون درون سیستم وریدی کبد و همچنین عقب زدن جریان خون وریدی طحال می شود.
همانطور که سیروز کبد پیشرفت می کند، بیمار ممکن است دچار انسفالوپاتی و کما شود. علائم و نشانه های زودرس آنسفالوپاتی شامل تغییر سطح هوشیاری، تغییرات عصبی عضلانی و بالا رفتن سطح آمونیاک سرم است.
علائم و نشانه های سیرروز کبد
- در ابتدا بی علامت
- ضعف، خستگی ناشی از بیماری مزمن
- کرامپ عضلانی
- کاهش وزن
- بی اشتهایی (Anorexia)
- تهوع و احتمال استفراغ
- آسیت (Ascites) – تجمع مایع در حفره شکم در اثر هیپرتانسیون ورید پورت
- درد شکم
- هیپرتانسیون پورت
- پورپورا (خارش)
- خونمردگی (ecchymosis) یا کبودی لکه ای (petechiae) – نقاط کوچک، سر سوزنی، گرد، قرمز تا ارغوانی رنگ
- نقص های انعقادی ناشی از مشکلات جذب ویتامین KK، که موجب اختلال ساخت فاکتورهای انعقادی می شود.
- آمنوره یا فقدان قاعدگی (Amenorrhea)
- ناتوانی جنسی (Impotence) ناشی از غیرفعال بودن هورمون ها
- بزرگ شدن پستان مردان (Gynecomastia)
- یرقان ناشی از اختلال دفع بیلی روبین
- بزرگی کبد یا هپاتومگالی (Hepatomegaly) در بیش از نیمی از بیماران
- وریدهای عنکبوتی (Spider veinss) – آنژیومای عنکبوتی (spider angiomas) یا تلانژکتازی (telangiectasias) بر روی گونه، بینی، شانه یا بالای قفسه سینه
- قرمزی کف دست – اریتمای کف دست (palmar erythema)
- التهاب زبان (Glossitis) در اثر کمبود ویتامین
- ادم محیطی
- تنگی نفس در اثر فشار آسیت بر دیافراگم
- انسفالوپاتی (حرکات لرزشی (asterixis)، رعشه، هذیان، خواب آلودگی، نارسا گویی یا دیزارتری (dysarthria)، کما)
تست های تشخیصی سیروز کبد
- بالا رفتن سطح آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
- بالا رفتن سطح آلانین آمینوترانسفراز (ALT)
- بالا رفتن سطح لاکتات دهیدروژناز (LDH)
- بالا رفتن سطح بیلی روبین مستقیم (کونژوگه) و غیر مستقیم (غیر کونژوگه)
- بالا رفتن سطح بیلی روبین ادراری
- کاهش اوروبیلینوژن مدفوع در اثر انسداد مجاری صفراوی
- کاهش سطح پروتئین سرم
- کاهش سطح آلبومین سرم
- کم خونی همراه با بالا رفتن سطح MCV, MCH
- کاهش شمارش سلول های سفید خون
- طولانی شدن زمان پروترومبین (Prothrombin time) در اثر اختلال تولید فاکتورهای انعقادی توسط کبد
- کاهش شمارش پلاکتی یا ترومبوسیتوپنی (thrombocytopenia)
- افزایش سطح آمونیاک با پیشرفت بیماری
- هپاتومگالی در رادیوگرافی شکم
- هپاتومگالی و آسیت در CT- اسکن شکم
- هپاتومگالی، آسیت، افزایش جریان خون ورید پورت در سونوگرافی
- فیبروز و ندول های دژنراتیو در بیوپسی کبد
- ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی (Esophagogastroduodenoscopy (EGD)) برای تشخیص واریس مری
