زخم از همگسیختگی بافت طبیعی پوست که ممکن است در اثر ضـربـه، برخورد با جسم سنگین و یا جسم تیز و برنده ایجاد شود؛ زخم نامیده میشود که معمولاً با خونریزی همراه است. البته اندام انتهایی مانند انگشتان دست، پا و همچنین پوست سر به دلیـل عـروق فـراوان در صورت ایجاد زخم، دچار خونریزی زیاد میشوند که ممکـن اسـت موجب باعث نگرانی فرد شود.
مراحل اولیه مراقبت از تمام زخم ها به شرح زیر است:
قبل از مراجعه به مرکز درمانی
پس از حفظ خونسردی با یک پارچه تمیز (ترجیحاً گاز استریل) روی زخم را نگه دارید تا خونریزی کنترل شود و در صورت امکان اطراف زخم را بشویید.
پس از مراجعه به بیمارستان
پزشک طبق صلاحدید، بسته به نوع زخم، چگونگی و زمان ایـجـاد زخم، توصیه به پانسمان و یا بخیه و سپس پانسمان می نماید.
در زخم هایی که آلودگی بالایی دارند مثل گازگرفتگی و یا زخم هایی که زمان طولانی ( بیشتر از ۱۲ ساعت) از آنها میگـذرد؛ بسـتـه بـه محل و نوع زخم ممکن است پزشک تصمیم بگیرد بخیـه زدن را به تأخیر بیندازد و پس از شستشو و پانسمان توصیه به مـراجـعـه مجدد جهت سایر اقدامات درمانی نماید.
عوارض
- عفونت: در صورت تورم، قرمزی و خروج ترشح چرکی از محل زخم حتماً به بیمارستان مراجعه نمایید. جهت پیشگیری از عفونـت، پانسمان روزانه به روش استریل و استفاده از آنتی بیوتیـک طـبـق صلاحدید پزشک توصیه می گردد.
- باز شدن زخم: این حالت معمولاً به دنـبـال عـفـونـت و یـا حرکت ناگهانی در محل زخم ( وقتی بخیه روی مفاصل متـحـرک مثل مفصل انگشتان دست و یا زانو باشد) ایجاد میشود و توصیه به مراجعه سریع به بیمارستان می گردد.
پیگیری
ممکن است پزشک به دلیل عمق زخم یا آلودگی زخم و احتمـال خطر برای ایجاد عفونت توصیه به مراجعه ۲۴ ساعت بعد کند که از بیماران گرامی تقاضا می شود در زمان مقرر نزد پزشک معالج بروند.
مصرف آنتی بیوتیک در صورت تجویز پزشک در زمان مقرر و تـا پایان دوره درمان توصیه شده، الزامی می باشد.
انجام پانسمان روزانه و به شیوه کاملاً استریل بیحرکت کردن عضو مبتلا طبق صلاحدید پزشک ( در مـفـاصـل متحرک)
نکات ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﺗﻌﻮﯾﺾ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن:
- روزاﻧﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﺒﺎر ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن را ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ.
- در ﺻﻮرت ﺑﺎز ﺷﺪن، ﮐﺜﯿﻒ ﺷﺪن و آﻟﻮده ﺷﺪن ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﻮن، ﺧﻮﻧﺎﺑﻪ و ﺗﺮﺷﺤﺎت، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﺾ مجدد پانسمان خواهید داشت.
- ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن دﺳﺘﺎن ﺧﻮد را ﺑﺎ آب و ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺸﻮﯾﯿﺪ.
- ﺑﺮای ﺷﺴﺘﺸﻮی زﺧﻢ ﻓﻘﻂ از ﺷﺎﻣﭙﻮ ﺑﭽﻪ ﯾﺎ ﺳﺮم ﺷﺴﺘﺸﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ.
- اﮔﺮ ﺑﺎ ﺻﻼﺣﺪﯾﺪ ﭘﺰﺷﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﯿﺪ ﺧﻮدﺗﺎن ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن را ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ زﺧﻢ ﮐﺎﻣﻼً ﺧﺸﮏ ﻧﺸﺪه و دارای ﺗﺮﺷﺢ و رﻃﻮﺑﺖ اﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﻮﯾﺾ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﮔﺎز اﺳﺘﺮﯾﻞ ﺧﺸﮏ روی زﺧﻢ ﺑﮕﺬارﯾﺪ و ﺳﭙﺲ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﮐﻨﯿﺪ.
- ﺑﺎﻧﺪ را روی ﻣﺤﻞ زﺧﻢ ﮔﺮه ﻧﺰﻧﯿﺪ.
- ﻗﺒﻞ از ﮐﺸﯿﺪن ﺑﺨﯿﻪﻫﺎ روی زﺧﻢ را ﺑﺎ ﭘﻤﺎد ﭼﺮب نکنید.
زمان کشیدن بخیه
زمان کشیدن بخیه، بسته به نوع، عمق زخم، محل زخم، تمیزی یـا آلودگی زخم، سن و وضعیت سلامتی بیمار متفاوت است و تـوسـط پزشک به بیمار اعلام می گردد. ولی در حالت طبیعی که زخم تمیز و سطحی باشد و فرد سالم و بدون بیماری زمینه ای خاص( دیابـت و…) باشد، طبق موارد زیر توصیه میشود به پزشک جهت معـایـنـه و در صورت صلاحدید ایشان، کشیدن بخیه، مراجعه نمایید.
- صورت ٣ تا ۵ روز
- پوست سر ١٠ تا ١۴ روز
- دست و پا ٧ تا ٢١ روز
- قفسه سینه، پشت، شکم ٧ تا١۴ روز
- با این حال زمان دقیق برای کشیدن بخیه نهایتاً توسط پزشک تعیین می گردد.
ممکن است پزشک در روز پیشنهاد شده برای کشیدن بخیه، پس از معاینه، توصیه به نگه داشتن بخیه و مراجعه مجدد جهت کشیدن آن نماید.
به نشانه های عفونت توجه کنید:
این نشانه ها عبارتند از:
- افزایش درد
- قرمزی در اطراف زخم که به مرور زمان بدتر می شود
- ورم
- چرک یا خونریزی
- بوی نامطبوع زخم
- تب
آیا می‌توانم بخیه‌هایم را در هنگام حمام کردن یا دوش گرفتن خیس کنم؟
زخم‌ها و بخیه‌های تازه، نیاز به مراقبت و نگهداری بیشتری دارند. سعی کنید بخیه‌های خود را حداقل تا ۴۸ ساعت بعد از انجام عمل جراحی، خشک نگه دارید. معمولا شرایط زخم‌ها و بخیه‌ها در افراد مختلف، متفاوت است. بنابراین، باید با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. آنها می‌توانند به شما بگویند که چه زمانی می‌توانید بخیه‌های خود را خیس کنید و چه زمانی باید بخیه‌های خود را خشک نگه دارید. این مسئله به نوع زخم و نوع پانسمان شما بستگی دارد.
چه زمانی بعد از عمل جراحی می‌توانم حمام کنم یا دوش بگیرم؟
بعد از گذشت دو روز یا ۴۸ ساعت از زمان انجام عمل جراحی، می‌توان زخم جراحی را بدون افزایش ریسک عفونت، خیس کرد. بعد از گذشت این مدت زمان، می‌توانید بخیه‌های خود را برای مدت کوتاه با مقدار کمی آب (مانند دوش گرفتن خیلی سریع) خیس کنید، اما نباید زخم خود را در آب وان فرو ببرید.
بعد از دوش گرفتن حتماً محل بخیه را خوب خشک کنید.
پانسمان ها
اگر روی بخیه های خود پانسمان دارید، از خیس شدن آن جلو گیری کنید. بعضی از پانسمان‌ها ضد آب هستند،و می‌توانید با آنها دوش سریع و سبک بگیرید؛ اما حتی این پانسمان‌ها را نیز نباید در آب فرو ببرید. در صورتی که از ضدآب بودن پانسمان خود مطئمن نیستید، از خیس شدن آن، جلوگیری کنید.
خشک نگه داشتن بخیه‌ها
اگر پزشک و پرستار به شما توصیه کرده‌اند که بخیه‌های خود را خشک نگه دارید، می‌توانید از راه کارهای زیر استفاده کنید:
- هنگام دوش گرفتن از پانسمان های ضد آب استفاده کنید، یا می‌توانید از یک دستکش پلاستیکی یا یک کیسه پلاستیکی، که روی زخم را پوشش می‌دهند، استفاده کنید.
- ایستاده دوش بگیرید و سعی کنید از خیس شدن بخیه‌ها جلوگیری کنید. سپس بدن خود را با یک حوله تمیز خشک کنید.
بخیه‌های خود را، حتی اگر محل زخم و بخیه‌ها خیس نشده باشد، با حوله تمیز خشک کنید تا مطمئن شوید رطوبت اضافه‌ای در محل وجود ندارد.
مراقبت از زخم یک فرآیند بسیار مهم است که در صورت انجام درست آن، می‌تواند به بهبودی سریع زخم و جلوگیری از بروز عفونت زخم کمک کند. بنابراین، بعد از انجام عمل جراحی و دریافت بخیه، باید با پزشک معالج یا ارائه دهندگان خدمات درمانی خود در ارتباط باشید و سؤالات مهم خود را از آنها بپرسید. آنها می‌توانند در مورد مسائل مختلف، مانند جلوگیری از خیس شدن زخم به شما کمک کنند.
80 دیدگاه ها